Diyabet ve Beslenme

Diabetes Mellitus (Diyabet), pankreasın beta hücrelerinden salgılanan insülin hormonunun tam veya kısmi yetersizliği sonucu ortaya çıkan karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmaları bozuklukları ile karakterize olan, yaşam boyu süren kronik bir metabolizma hastalığıdır. Klinik olarak polidipsi (çok su içmek), poliüri (çok idrar yapmak.), polifaji (fazla yeme), kilo kaybı gibi klasik belirtileri mevcuttur.

Kimler Diyabet Hastasıdır?

• Yapılan tahlillerde Hba1c değeri %6.5’in üstünde olanlar,
• Açlık kan şekeri 126 mg/dl veya daha yüksek çıkanlar.
• Tokluk kan şekeri 140mg/dl veya daha yüksek çıkanlar

TİP 1 DİYABET (İnsüline Bağımlı DİYABET)

Tip 1 Diyabet Pankreasın beta hücrelerinden salgılanan insülin hormonunun tamamen salgılanmaması sonucu ortaya çıkan, ömür boyu süren bir metabolizma hastalığıdır. Özellikle;
• Çocuk ve gençlerde
• Ani olarak başlar,
• Hastaların vücut ağırlığı genelde normaldir.
• İnsülin üretimi çok az veya yoktur
• Çok su içme, sık idrara çıkma, acıkma, kilo kaybı gibi belirtiler ile kendini gösterir.

TİP 2 DİYABET ( İnsüline Bağımlı Olmayan DİYABET)

Genellikle orta yaş aralığında başlayan (40 – 65), pankreastan salgılanan insülin hormonun yetersiz salgılanması sonucu ortaya çıkan, özellikle kronik rahatsızlığı olan kişilerde daha sık karşılaşılan bir metabolizma hastalığıdır. Özellikle,
• Genelde 40 yaş üstü kişiler görülen
• Yavaş başlayan bir rahatsızlıktır.
• Genetik yatkınlık söz konusudur.
• Şeker hastalarının büyük çoğunluğu obezdir.
• İnsülin üretimi normal/az/çok
• Genellikle kilo verememe nedeni olarak belirti göstermektedir.

DiYABETTE BESLENME TEDAVİSİ

*Kişiye göre hazırlanmış bir beslenme programı diyabetlilerin sağlıklı ve kaliteli bir yaşam tarzı gösterebilmeleri için tedavinin temelini oluşturmaktadır. Diyabetliler için hazırlanmış iyi bir beslenme planı kan şeker seviyelerini normal düzeylerde tutmaları için önemlidir.
*Her kişi birbirinden farklı olduğu için diyabetli bireylerin diyetleri de yaşam şekillerine göre farklılık gerektirir. Diyabetliler için bir tek diyet örneği yoktur.
*Beslenme planı hazırlanırken en önemli nokta aksi bir durum yoksa diyabetli kişinin vücut ağırlığını korumaya yönelik olmalıdır. Tip 2 diyabet hastası olanların çoğu obez bireylerdir.
*Protein, karbonhidrat ve yağlar gereksinmeleri karşılayacak düzeylerde diyette yer almalıdır.
*Alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.
*Basit şeker tüketilmemelidir onun yerine kompleks şekerler tercih edilmelidir.
*Diyet posası oldukça önemlidir. Günlük önerilen miktar 25-30 gramdır.
*Öğünlerin arasının çok uzun olmaması gerekmektedir. Çünkü uzun süren açlıklar kan şekeri düşüklüğüne (hipoglisemi) neden olmaktadır. Günde 6-7 öğün yapılabilir. **En az 5 öğün olacak şekilde beslenmelidir.
*Egzersizde tedavide önemlidir ancak bir anda çok yüksek şiddette yapılmamalıdır hafif başlanır ve gittikçe şiddeti arttırılır. Egzersiz sırasında hipoglisemi riskine karşı mutlaka basit şeker içeren bazı besinlerin bulundurulması önem taşımaktadır.
*Beslenme planı yeterli ve dengeli olacak şekilde hazırlandığında kan şekeri normal seviyelerde kalır.
*Bazı diyabetlilerin doğru vücut ağırlıklarını sağlayarak hipertansiyon ile ilgili rahatsızlıklarında iyileşme olduğu görülmüştür.
Bu nedenlerden dolayı diyabette beslenme tedavisi konunun uzmanlarıyla görüşülerek başlanılmalıdır.